مقایسه‌ی دیدگاه امام خمینی و محمد رشیدرضا در باب حکومت اسلامی و پیامدهای سیاسی آن

Authors

Abstract:

امام‌خمینی و محمد رشیدرضا، دو متفکر مسلمان و نام‌آشنا در جهان اسلام بودند که در پی مشاهده‌ی بحران‌های موجود در جهان اسلام، به تفکر و ارائه‌ی راه‌حل مناسب برآمدند. امام‌خمینی با تکیه‌بر اندیشه‌ی شیعی، نظریه‌ی ولایت‌فقیه را پایه‌ریزی کرده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، رهبری جمهوری اسلامی ایران را بر عهده گرفتند؛ رشیدرضا نیز به‌تأسی از اندیشه‌ی اهل‌سنت، به‌دنبال اعاده‌ی جایگاه خلافت از طریق مطرح‌کردن «شورا» برآمد، اما موفق به عملی‌کردن آن نشد. این پژوهش با روش کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی-تطبیقی در پی اثبات این فرضیه است که این دو متفکر با رد جدایی دین و سیاست، معتقد به کارآمدی حکومتِ برآمده از اسلام بودند و عمیقا به توانایی اسلام سیاسی برای مدیریت جامعه باور داشتند. مساله‌ی پژوهش حاضر، تبیین دقیق نقاط اشتراک، موارد اختلاف و توجه به ویژگی‌های برجسته‌ی فکری این‌دو اندیش‌مند اسلامی است. بنابراین، مقایسه‌ی این‌دو دیدگاه درباره‌ی حکومت اسلامی، علاوه‌بر اثبات ریشه‌های «اسلام سیاسی» در تفکرات شیعه و سنی، موجب روشن‌شدن نقاط اشتراک و اختلاف و مواضع مورد تأکید در این نظریات خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه ی دیدگاه امام خمینی و محمد رشیدرضا در باب حکومت اسلامی و پیامدهای سیاسی آن

امام خمینی و محمد رشیدرضا، دو متفکر مسلمان و نام آشنا در جهان اسلام بودند که در پی مشاهده ی بحران های موجود در جهان اسلام، به تفکر و ارائه ی راه حل مناسب برآمدند. امام خمینی با تکیه بر اندیشه ی شیعی، نظریه ی ولایت فقیه را پایه ریزی کرده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، رهبری جمهوری اسلامی ایران را بر عهده گرفتند؛ رشیدرضا نیز به تأسی از اندیشه ی اهل سنت، به دنبال اعاده ی جایگاه خلافت از طریق مطرح ک...

full text

جایگاه شورا در حکومت اسلامی از دیدگاه "محمد رشیدرضا" و "سیدمحمود طالقانی"

سیدمحمود طالقانی و محمد رشیدرضا، نظریه‌‌‌‌‌های سنتی در مورد حکومت اسلامی در جامعه‌‌ی امروزین را ناکارآمد تلقی کردند و به‌‌‌‌‌دنبال ارائه‌‌ی نظریه‌‌‌‌‌ای کارآمد مبتنی‌‌‌‌‌بر قرآن و آموزه‌‌‌‌‌های دینی برآمدند. آنان به‌‌‌‌‌نظر ایشان، آموزه‌‌‌‌‌های شورایی قرآن در عصر جدید مناسب‌‌‌‌‌ترین محتوا برای حکومت اسلامی است که می‌‌‌‌‌تواند در قالب نظام پارلمانی تحقق پیدا کرده و به بحران‌‌‌‌‌های جامعه‌‌ی اسلا...

full text

نظریه « دو فطرتی امام خمینی» و پیامدهای سیاسی آن

این مقاله می‌کوشد تا ضمن کالبد شکافی «نظریه دو فطرتی» انسان (فطرت مخموره و فطرت محجوبه)، پیامدهای سیاسی آن را از منظر امام خمینی رمز گشایی کند. مدعا آن است که انسان از منظر امام «مستخدم بالطبع و مستهدء بالفطره» است و لازمه گریز ناپذیر آن، اندیشه سیاسی دو ساحتی است. به تعبیر دیگر، تفسیر دو ساحتی (دو فطرتی) فوق از انسان، بر روی نظریه حکومتی امام، کارویژه نظام سیاسی و جامعه مدنی مطلوب اسلامی، تأثی...

full text

نقش مصلحت در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی(س)

هرچند مصلحت در فقه سیاسی شیعه سابقه طولانی دارد، اما امام خمینی بحث «مصلحت نظام» را به عنوان یکی از نوآوری‌های خود در فقه سیاسی  شیعه مطرح کردند. هیچ فقیه سیاسی شیعی قبل از امام  به بحث مصلحت دولت به شکل تفصیلی توجه نداشته؛ زیرا دولت به عنوان یک واحد سیاسی، محور تحلیل فقها(ی سیاسی) نبوده است. درواقع، ایشان با طرح مسئلة مصلحت، ولایت فقیه را از یک نظریه فرد- محور به نظریه‌ای نهاد– محور سوق دادند؛...

full text

نظریه « دو فطرتی امام خمینی» و پیامدهای سیاسی آن

این مقاله می کوشد تا ضمن کالبد شکافی «نظریه دو فطرتی» انسان (فطرت مخموره و فطرت محجوبه)، پیامدهای سیاسی آن را از منظر امام خمینی رمز گشایی کند. مدعا آن است که انسان از منظر امام «مستخدم بالطبع و مستهدء بالفطره» است و لازمه گریز ناپذیر آن، اندیشه سیاسی دو ساحتی است. به تعبیر دیگر، تفسیر دو ساحتی (دو فطرتی) فوق از انسان، بر روی نظریه حکومتی امام، کارویژه نظام سیاسی و جامعه مدنی مطلوب اسلامی، تأثی...

full text

قانون و قانون‌گذاری در حکومت اسلامی با تأکید بر دیدگاه میرزای نائینی و امام خمینی(ره)

در اندیشة سیاسی اسلام، قانون یکی از ارکان حکومت است و منظور از آن، عبارت است از احکام و مقرراتِ الزام‌آور که توسط مقامی که اختیار قانون‌گذاری دارد، وضع و به اجرا گذارده می‌شود. هدف از تدوین قانون در جامعه، رفع نیازهای روزمره و ادارة منظم و مستمر امور است. محقق نائینی و امام خمینی6 فقیهانی هستند که نگاهی وحدت‌انگارانه به قانون‌گذاری در جامعه دارند. در هر ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 12

pages  45- 64

publication date 2016-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023